Czym jest choroba afektywna dwubiegunowa?
Co to jest ChAD?
Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD), która kiedyś była znana jako psychoza maniakalno-depresyjna, to grupa chorób psychicznych, które powodują znaczące zmiany nastroju, energii i zdolności do wykonywania codziennych zadań. Osoby z chorobą afektywną dwubiegunową mają fazy intensywnie podniesienia nastroju lub irytacji, znane jako fazy maniakalne lub hipomaniakalne, a także epizody depresji czy mieszane. Te znaczące wahania nastroju mogą wpływać na zachowanie, myślenie i zdolność do podejmowania decyzji, a w ciężkich przypadkach na to, jak widzisz rzeczywistość.
Klasyfikacje choroby afektywnej dwubiegunowej
- Choroba afektywna dwubiegunowa typu I obejmuje pełne epizody depresyjne, które trwają co najmniej tydzień lub są tak ciężkie, że wymagają hospitalizacji w szpitalu psychiatrycznym, które są rozdzielone co najmniej jednym lub kilkoma epizodami manii. Epizody te są na tyle poważne, że zakłócają normalne funkcjonowanie w pracy, szkole lub w relacjach społecznych, a czasami mogą powodować objawy psychotyczne.
- Choroba afektywna dwubiegunowa typu II charakteryzuje się epizodami depresji (zwykle licznymi) i co najmniej jednym lub kilkoma epizodem hipomanii, który jest mniej intensywny niż pełna mania i zwykle trwa krócej, kilka dni. Między epizodami osoby z tym typem mogą prowadzić stosunkowo normalne życie.
- Choroba afektywna dwubiegunowa typu III czyli nawracające epizody depresji, stany maniakalne czy hipomaniakalne wywoływane są zbyt silnym działaniem leków przeciwdepresyjnych (nie pojawiają się samoistnie)półmania lub hipomania są one następstwem nadużycia alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. Choroba afektywna sezonowa objawia się epizodami depresji występującymi w miesiącach jesienno-zimowych, a epizodami manii lub hipomanii w okresie wiosenno-letnim.
- Cyklotymia – jest przewlekłym stanem, dystymia (“lżejsza depresja”) występuje na przemian ze stanami hipomanii
- „Miękkie” spektrum choroby afektywnej dwubiegunowejnie rozpoznaje epizodów manii lub hipomanii, ale u takiej osoby da się zaobserwować pewne cechy dwubiegunowości występujące w odpowiedniej konfiguracji, liczbie i nasileniu.
- Mania jednobiegunowa jest rzadką postacią tej choroby. W przebiegu której występują wyłącznie nawracające stany maniakalne lub hipomaniakalne ale nie występują epizody depresyjne.
Przyczyny zaburzeń dwubiegunowych
Chociaż dokładne przyczyny zaburzeń dwubiegunowych są nieznane, obejmują one różne czynniki genetyczne, środowiskowe i neurologiczne. Osoby z rodzinami z zaburzeniami dwubiegunowymi pierwszego stopnia mają większe ryzyko rozwoju, zgodnie z badaniami. Epizody mogą również być spowodowane lub wywołane stresującymi wydarzeniami w życiu, nadużywaniem substancji czy alkoholu i zmianami hormonalnymi. Zwykle leczenie zaburzeń dwubiegunowych wymaga zintegrowanego podejścia, gdyż jest ono długie ze względu na przewlekły i nawrotowy charakter choroby. Obejmuje farmakoterapię, psychoterapię i inne metody leczenia.
W farmakoterapii stosuje się stabilizatory nastroju, leki przeciwpadaczkowe, leki przeciwpsychotyczne i czasami antydepresanty, które są niezbędne do stabilizacji nastroju. Lit jest najpopularniejszym stabilizatorem nastroju, który pomaga zmniejszyć ekstrema wahań nastroju i zapobiega manii i depresji. Inną formą terapii jest psychoterapia. Istnieją różne rodzaje terapii, takie jak terapia skoncentrowana na rodzinie, terapia interpersonalna, a także terapia poznawczo-behawioralna (CBT). Pacjenci, którzy otrzymują tę terapie, mogą lepiej rozpoznawać i radzić sobie z wyzwalającymi czynnikami, lepiej radzić sobie ze stresem i rozwijać zdrowe nawyki życiowe.
Jak łagodzić objawy
Łagodzenie objawów można osiągnąć poprzez zmianę stylu życia: regularne ćwiczenia, przestrzeganie regularnego planu snu, unikanie alkoholu i substancji psychoaktywnych, przestrzeganie zdrowej diety oraz stosowanie strategii zarządzania stresem. Ponadto grupy wsparcia mogą zapewnić niezbędną pomoc emocjonalną i porady praktyczne. Długoterminowe powodzenie zależy od współpracy z zespołem medycznym, przestrzegania planu leczenia, monitorowania objawów i uczenia się, jak sobie z nimi radzić. Wczesne rozpoznanie i leczenie zaburzeń dwubiegunowych może poprawić jakość życia osób cierpiących na nie. Jednak mogą wystąpić problemy, takie jak stygmatyzacja społeczna, trudności w zatrudnieniu, problemy w relacjach lub remisja choroby.
Podsumowanie
Chociaż zaburzenia dwubiegunowe są poważnym stanem medycznym, osoby z nimi mogą prowadzić pełne i produktywne życie, jeśli otrzymają odpowiednie leczenie, wsparcie i strategię zarządzania. Aby poprawić życie osób dotkniętych chorobą afektywną dwubiegunową, konieczne jest wsparcie w aspekcie badań i opieki zdrowotnej, a także wzrost świadomości społecznej.